Uczniowie Publicznego Gimnazjum nr 1 w Młodowie wraz z nauczycielkami p. Aldoną Zaborniak, p. Edytą Buczko i p. Małgorzatą Dudek, dnia 17 maja 2018r. uczestniczyli w wycieczce do Rzeszowskiego Oddziału Instytutu Pamięci Narodowej. Wyjazd został zorganizowany po zapoznaniu się z ofertą edukacyjną IPN, umożliwiającą uczniom wzięcie udziału w lekcji i wykładach informujących o pracy Instytutu oraz dotyczących tematyki historycznej związanej z jego działalnością statutową.

   Celem wycieczki było zapoznanie uczniów z zasobami archiwum tej instytucji oraz udział w lekcji historycznej przeprowadzonej przez pracownika IPN - pana Zenona Fajgera, zatytułowanej „Kasia kręci z Jasiem” – czyli jak SB inwigilowała rzeszowskich harcerzy, podczas której uczniowie wysłuchali wykładu i obejrzeli prezentację multimedialną.

   Zajęcia przygotowano w ramach projektu „Co kryją archiwa IPN?” w oparciu o materiały wytworzone przez Służbę Bezpieczeństwa w ramach Sprawy Operacyjnego Sprawdzenia krypt. „Harcówka”. Zajęcia składały się z dwóch części – wykładu prezentującego treść teoretyczną oraz warsztatów polegających na analizie różnych rodzajów źródeł historycznych.

   Analizując wybrane dokumenty uczniowie poznali metody pracy operacyjnej SB (wykorzystanie osobowych źródeł informacji, obserwacja, podsłuch telefoniczny, perlustracja korespondencji). Zarówno powody wszczęcia SOS (aktywizacja na rzecz Kościoła katolickiego), jak i późniejsze działania ukazują perfidię totalitarnego systemu ingerującego w prywatne życie ludzi nie prowadzących żadnej działalności politycznej. Poprzez odniesienie ich do harcerzy – będących wówczas rówieśnikami dzisiejszych licealistów – uczestnicy lekcji mieli możliwość lepiej poczuć „klimat” funkcjonowania tamtego systemu.

   Po merytorycznym zapoznaniu się z tematyką lekcji, uczniowie pracowali bezpośrednio na źródle historycznym, jakim był raport pracownika SB. Zadaniem ich była wnikliwa analiza tekstu oraz opracowanie odpowiedzi na pytania wcześniej przygotowane przez prowadzącego. Uczniowie na podstawie uzyskanych informacji odnoszących się bezpośrednio do treści i własnych refleksji, wypowiadali się na temat sytuacji harcerzy w powojennej Polsce.  

    Kolejnym etapem zajęć było przejście do archiwum IPN i wysłuchanie wykładu na temat jego zasobów. Uczniowie poznali zasady działania i korzystania z archiwum, a także różne rodzaje zgromadzonego tam materiału źródłowego.

   Warsztaty historyczne miały na celu przybliżenie uczniom historii tego okresu, jego uwarunkowań, a także sytuacji ówczesnej młodzieży.

 Aldona Zaborniak
Edyta Buczko
Małgorzata Dudek